Jeszcze kilkanaście lat temu nieurodzajne ziemie stanowiły dla rolników spory problem. Dziś okazuje się, że mogą one być dla nich wręcz żyłą złota. Jest to związane z dynamicznym rozwojem branży fotowoltaiki, która stanowi źródło dużych dochodów, a może być rozwijana wyłącznie na nieużytkach rolnych oraz terenach o IV i niższej klasie gleby. By tego typu przedsięwzięcie było opłacalne, potrzebne są jednak dwie strony – inwestorzy decydujący się na budowę farmy PV oraz rolnicy, którzy chcą dzierżawić im swoje grunty. Jakie dokładnie korzyści przynoszą rolnikom farmy fotowoltaiczne?

Farma fotowoltaiczna jako dodatkowe źródło dochodu dla rolników

Na terenach wiejskich zwykle znalezienie odpowiedniego miejsca pod montaż instalacji fotowoltaicznej nie stanowi większego problem. Wynika to z faktu, że do dyspozycji mamy tu wiele terenów określanych mianem nieużytków rolniczych. Gospodarstwa rolnicze, które dysponują dużą powierzchnią tego typu terenów, mogą zainwestować w budowy farm fotowoltaicznych, stając się tym samym już nie tylko prosumentem, ale i producentem energii elektrycznej. Z czym to się dla nich wiąże?

Przede wszystkim ze sporym zyskiem z tytułu dzierżawy gruntów rolnych pod budowę i eksploatację farmy fotowoltaicznej. Okazuje się, że jeszcze w 2021 roku za dzierżawę atrakcyjnej działki rolnej pod fotowoltaikę rolnicy mogli otrzymać 10-13 tysięcy złotych za hektar (co dawało stały dochód miesięczny na poziomie 833-1000 zł od 1 ha). W przypadku instalacji PV czynsz dzierżawny wyniósł w ubiegłym roku do 15 tysięcy złotych za hektar rocznie, jednak dziś wiemy, że działka rolna, która spełnia warunki pod inwestycję fotowoltaiczną, może przynieść rolnikowi zysk nawet na poziomie 16-20 tysięcy złotych za hektar rocznie. Jak widać, na przestrzeni dwóch ostatnich lat jest to wzrost o niemal 100%.

Warto przy tym zaznaczyć, że zarobek rolnika za inwestowanie w farmy PV trzeba podzielić na 2 części. W ciągu pierwszych lat, gdy inwestycja nie jest jeszcze realizowana, rolnik otrzymuje tzw. opłatę postojową w wysokości 300-600 zł za hektar w ciągu roku. Dopiero gdy rozpoczną się prace związane z realizacją inwestycji (grunt będzie nadawał się pod budowę farmy PV pod względem prawnym), wówczas rolnik otrzymuje ustalony wcześniej czynsz dzierżawny, czyli 16-20 tysięcy złotych za hektar rocznie.

Zwiększenie wydajności produkcji rolniczej dzięki wykorzystaniu energii słonecznej

Musimy pamiętać również o tym, że sektor rolniczy charakteryzuje się olbrzymim potencjałem w kwestii produkcji energii pozyskiwanej ze słońca. Wystarczy zauważyć, że w większości przypadków tego typu instalacje powstają na wielkich i otwartych polach rolnych, gdzie promienie słoneczne docierają praktycznie w każde miejsce i mają niezakłócony przebieg w procesie generowania energii elektrycznej. Fakt ten zdecydowanie podwyższa wydajność i opłacalność całej instalacji fotowoltaicznej.

Niestety, pogłębiające się zmiany klimatyczne mają bardzo negatywny wpływ na polski sektor gospodarki rolnej. Jest to odczuwalne głównie w kontekście przedłużających się okresów suszy, które wpływają niekorzystnie nie tylko na plony, ale i zagrażają życiu zwierząt hodowlanych. Musimy się liczyć z tym, że sytuacja ta może działać mocno destrukcyjnie na sektor rolniczy w kolejnych latach, co ostatecznie może spowodować upadek wielu gospodarstw rolnych. Fotowoltaika zdaje się być jednak tym rozwiązaniem, które będzie mogło zatrzymać tę przerażającą machinę, wręcz nawet przynieść rolnikom wiele korzyści.

Decyzja o rozwoju farm fotowoltaicznych na terenach rolniczych to dla rolników szansa na ekologiczną i darmową energię, jak również na niezależność energetyczną. Fakt ten może przełożyć się na poprawę jakości upraw i hodowli, m.in. ze względu na fakt, że panele PV mogą tworzyć wiatę chroniącą zwierzęta przed upałem i suszą. Co ważne, instalacje te mogą tworzyć cień również dla roślin, które zyskują w ten sposób lepsze warunki dla wzrostu.

Farma fotowoltaiczna a zrównoważony rozwój rolnictwa

Agrofotowoltaika to temat, o którym mówi się coraz więcej w ostatnim czasie. Istnieje wiele przesłanek sugerujących, że tego typu forma rolnicza może zapewnić rolnikom nie tylko niezależność energetyczną i wsparcie w zwiększeniu wydajności produkcji rolniczej, ale także umożliwić dostęp do zielonej i taniej energii elektrycznej oraz ciepła, co z kolei decyduje o konkurencyjności polskiego rolnictwa na arenie międzynarodowej.